Amsterdam, december 2023geeL Leeg is een app van Technotlogy.com, ontwikkeld door Johannes Bongers /
Boolean Works (sinds 1991)
geeL Leeg
geeL Leeg bestaat nu uit duizenden beelden, objecten, teksten, een enkel gedicht en heel veel foto's. Deze website schetst het verhaal van geeL Leeg dat begon rond 2010.
geeL Leeg is gebouwd op een minimaal concept: de kleurwaarde Y = 100. De Y is onderdeel van CMYK, het drukwerk kleursysteem dat is opgebouwd uit Cyaan, Magenta, Yellow, en Key / Black. Wanneer Yellow = 100 en C, M en K = 0 dan ontstaat het meest gele geel, ook wel bekend als citroengeel.Y=100 wordt in consumenten communicatie ingezet om te activeren. Denk dan aan het aandacht vragen en het aanprijzen van voordeel of korting via zwarte letters op een Y=100 achtergrond.
Y=100 is als consumentenactivatie kleur hét teken van het kapitalisme. Kenmerk van dit alomvattende systeem - in feite een religieus concept - is dat het alle domeinen bezet en exploiteert. Een karakteristiek van het kapitalisme, dat niet vaak wordt gearticuleerd maar wel dominant is geworden, is dat ze een teveel aan communicatie produceert. Hierdoor neemt in alle systemen de diversiteit af. Geel gaat de strijd met deze homogenisering aan door alles dat geel is te verzamelen en toe te eigenen.Het kapitalisme is een gesloten systeem. Verzet ertegen is niet mogelijk. Zowel de energie van wat zich aan dit systeem onderwerpt als hetgeen zich er tegen verzet wordt in het kapitalistisch systeem productief gemaakt, rondgepompt en gedistribueerd.Y=100 is hét signaal en het teken van het kapitalisme. Maar als het een gesloten systeem is, kan geel dan niet ook het teken van verzet ertegen zijn? Zouden we de kleur geel kunnen toe-eigenen, en deze kleur tegen zichzelf kunnen inzetten? We willen een teken creëren waardoor de dominante ideologie zichtbaar wordt, en er bewustzijn over kan ontstaan. Onder andere om daarmee de cultuur van homogenisering en gelijkschakeling die het genereert aan het licht te brengen.Kunnen we gezamenlijk een gele wereld scheppen, met geel als het teken van verzet en de schreeuw voor rijkheid en variatie, dat net als alle andere uitgesproken verschijnselen in het kapitalisme wordt geabsorbeerd? We bouwen daarmee een Paard van Troje, dat eenmaal binnen, het bewustzijn over kapitalisme en het denken en verzet ertegen laat groeien. De kleur geel in geeL Leeg draagt zelf de zorg voor de globale verspreiding van dit concept.
1.
De kleur geel in ‘geeL Leeg’ verhult zich. Door de missie van geeL Leeg, zoveel mogelijk geel te verspreiden om een zo geel mogelijke homogenisering en gelijkschakeling te veroorzaken, kan de kleur geel het teken worden van de rijkheid en variatie die ze zelf onderdrukt. Daarmee is de circel rond, en kan waartegen geen verzet mogelijk is, ondermijnd worden.
2.
De kleur geel is leeg, wat wil zeggen dat ze niets bevat of vertegenwoordigt en dus ruimte biedt om er idealen en doelstellingen in onder te brengen. Zo hebben zowel Amnesty International als het reclametijdschrift Adformatie dit geel aangenomen om er urgentie mee uit te drukken. Deze urgenties botsen, de een bepleit mensenrechten en de ander commercie en versnelling van communicatie, processen waardoor mensenrechten in het gedrang komen. Door de jaren heen hebben vele verschillende politieke en activistische bewegingen zich aan geel gelieerd.
3.
"Het is een paradox dat diversiteit, die een creatie van communicatie is, ook vernietigd kan worden door overmatige communicatie. In feite maakt communicatie dat Umwelten meer op elkaar gaan lijken. Of, met andere woorden, te veel communicatie kan worden beschreven als een algemene reden voor veel ecologische problemen die leiden tot homogenisering van de wereld en verlies van diversiteit. Dit is zowel het geval in biologische gemeenschappen als in culturen" (Kalevi Kull 2005, p. 186).Naar aanleiding van bovenstaand citaat stelden we Kalevi Kull, hoogleraar biosemiotiek, in 2022 de volgende vraag.Waarom leidt te veel communicatie tot een afname van diversiteit?Een eenvoudig voorbeeld is te vinden in de taalkundige diversiteit. Tot de 19e eeuw leek het aantal verschillende talen en dialecten in elk land op zijn hoogtepunt te zijn in de hele geschiedenis van de mensheid. Daarna namen communicatie over lange afstand en toerisme (een andere vorm van communicatie) enorm toe. Het resultaat was een ten minste tienmaal zo grote afname in het aantal talen en dialecten.Geen enkele taal, geen enkel semiotisch systeem is gesloten. Dit betekent dat voor hun leven, voor de diversiteit, communicatie met buren, met anderen, noodzakelijk is – in zekere mate. Nieuwe visies, andere talen, andere manieren van uitdrukken zijn de bron van creativiteit en innovatie voor elke cultuur. Tot op zekere hoogte verhoogt het de diversiteit. Maar de toename van diversiteit is een langzaam proces en vereist vrede; het is een tendens in geval van een vreedzaam leven en ontwikkeling.De afname van diversiteit als gevolg van overmatige communicatie betreft niet alleen gesproken talen. De ruimtelijke diversiteit neemt af door vermenging, en door pogingen om iemands gedrag aan te passen aan dat van degene met wie gecommuniceerd wordt. (Het neemt natuurlijk ook af in geval van geweld en oorlogen.) Toen het toerisme groeide, werden de hotels die aanvankelijk waren ontworpen volgens de lokale tradities van design, steeds meer gelijk over de hele wereld als gevolg van de druk van toeristen om overal aan hun behoeften te voldoen op de manier zoals ze gewend zijn. Stapsgewijs werden de vele soorten maaltijden steeds meer veranderd in dezelfde soep in alle hoeken van de grote pot. Dat is globalisering, en de reden voor globalisering is precies te veel communicatie. Communicatie is een semiotisch proces. ... Sociale media, werkelijk een communicatief systeem, zijn een goed voorbeeld van hoe te veel communicatie bijdraagt aan het verlies van diversiteit en verwoestende homogenisering.
4.
Wereldwijd is geel de kleur geworden van verzet en van solidariteit.
5.
De kleur geel is leeg maar eist toch aandacht op, en wordt geassocieerd met consumptie, een fenomeen dat via 'verlangen' en 'behoefte' wordt voortgedreven. Kan geel worden toegeëigend met als doel om het verlangen zelf, zonder de inhoud, te isoleren?
6.
Het project geeL Leeg neemt bestaande gele verschijnselen op en herschikt deze. Hoe vreemder hoe beter. Maar ook, hoe populairder Y= 100 is, en door mensen gebruikt wordt om zich mee uit te drukken, hoe groter geeL Leeg kan worden. Hoe groter geeL Leeg wordt, hoe eerder ze kan worden geabsorbeerd en als verzet van binnenuit kan gaan dienen.
7.
In het Westen is de kleur geel eens in de paar jaar een trend, vooral in het voorjaar, en communiceert dan nieuwheid en toekomst.
8.
Slavoj Žižek, de Sloveense filosoof en cultuurcriticus, verwijst vaak naar de film "They Live" van John Carpenter uit 1988 als een metafoor voor ideologische brillen. In deze film ontdekt de hoofdpersoon een speciale zonnebril waarmee hij de ware aard van de wereld om hem heen kan zien. Als hij de bril opzet, ziet hij dat veel mensen in werkelijkheid buitenaardse wezens zijn en dat openbare berichten, reclame en media eigenlijk verborgen autoritaire boodschappen bevatten zoals "Obey" (Gehoorzaam), "Consume" (Consumeer), en "Conform" (Conformeer).Žižek gebruikt dit als een analogie voor ideologie: hoe onze waarneming van de werkelijkheid gevormd wordt door onbewuste overtuigingen en sociale structuren. Net zoals de bril in "They Live" de protagonist toelaat om de verborgen waarheden achter de oppervlakkige verschijningen te zien, stelt Žižek dat kritische analyse en het doorzien van ideologie ons in staat stelt om de diepere waarheden over onze samenleving en onze interacties binnen die samenleving te begrijpen.geeL Leeg is gedacht als zo'n ideologische bril, een doorzicht op de werkelijkheid die de verborgen aard van het kapitalisme aan het licht brengt.
9.
Op enig moment ontstond het idee geeL Leeg zo groot te groeien dat ze als spiegel van het kapitalisme kan dienen. Een gele wereld die er alles aan doet om geabsorbeerd te worden, om via deze absorptie nog groter en leger te worden. We starten alle geel dat we tegenkwamen op te vorderen, om dit vervolgens in stelling te brengen tegen de dominante ideologie.
10.
geeL Leeg is een vrijheidspraktijk, in de zin die Michel Foucault daaraan gaf. Zo ervaren we werken aan het werk geeL Leeg. Maar nog regelmatig verleidt de kleur geel ons zelf ook. Op zulke momenten ervaar je dat er een fundamentele afstand bestaat tussen een artistiek-politiek concept en de harde realiteit van onderbewustzijn en cultuur.
11.
geeL Leeg is megalomaan, strekt zich over de wereld uit, maar is voor ons kunstenaars ook persoonlijk, in de zin dat het werk en wat het met zich meebrengt, in het dagelijkse leven ingrijpt en daaraan bijdraagt. De ontelbare momenten dat de kleur geel zich onaangekondigd, en op de meest uitzonderlijke plekken aan ons opdringt, en die momenten in haar leegte opzuigt, zijn betekenisvol. De onbegrijpelijkheid van het leven dringt zich dan extra aan je op.
12.
Omdat Y = 100 een activatie- en signaalkleur is zijn er weinig objecten die deze kleur krijgen. De activatie gaat dan immers over op het object waardoor er een tautologie ontstaat. Een winkel met aanbiedingen, korting en voordeel op een geel vlak voor de gele producten, dat werkt niet. In zo'n tautologie derailleert de ideologie. Dat zoiets niet gebeurt wil zeggen dat er bewustzijn over bestaat.
13.
Geel is een verhevigde vorm van kleur, manisch, met onvermijdelijk een achterzijde van duisternis en depressie. De leegte van geel is daardoor met het sublieme verbonden en met de dood.
14.
Het werk geeL Leeg ontstond rond 2010, een jaar voor Occupy losbarstte. Bijna tien jaar in het derde millennium, twee jaar na de financiële crisis, diende zich een bewuste generatie aan, maar voor wie verzet niet gepaard ging met revolutionaire urgentie; eerder met een zeker comfort en een positieve instelling. Daarop aansluitend kondigde zich de collaboratieve samenleving aan via sociale technologie on steroids. Daarin wordt individuele expressie opgeofferd ten dienste van groepsveiligheid dat leidt tot conformisme. Misschien was er nog ruimte voor kunst, maar de autonome kunstenaar zelf raakte ingesloten. Daarvoor in de plaats deed de designer-kunstenaar diens intrede.Een nieuw idee van samenleven vormde zich, een woestijn van collectiviteit waaruit de radicale individuele expressie is verbannen. Het concept van kringgesprekken in het basisonderwijs dat twintig jaar eerder was gestart wierp zijn vruchten af – consensus en gelijkschakeling – versterkt door de collectieve gelukservaring door partydrugs. In de tienerjaren van het nieuwe millennium was de grote uniformering en de gelijkschakeling begonnen. Alle culturele en zakelijke initiatieven oriënteerden zich op het 'gemeenschappelijke' en sociale extase vormde de levensenergie. Platforms on- en offline, bouwden hun business case op het sociale, op het collectieve en melkten deze uit als betrof het olie of gas.Het idee dat de huidige tijd is doorgeschoten in het individualisme en dat we meer op zoek moeten naar gemeenschap is een fantasme. Er is juist alles aan gedaan het collectief en individueel handelingsvermogen, agency, af te bouwen. We kunnen nu geen kant meer op.Het ‘zijn’ domineert sinds die tijd over het ‘wordende’: het tijdperk van identiteit en stasis heeft zich gevestigd.
15.
Vanaf 2010 verkenden we de kleur geel en verzamelden gele voorwerpen en fenomenen. We leerden het veelzijdige maar ongeduldige karakter van geel kennen. Een van de 'werken' was een reclame-uiting, een blad uit een tv-gids, dat een reclame is voor de toenmalige krant nrc-next. Met deze krant probeerde de hoofdredacteur Rob Wijnberg, die ook filosoof is, een ander nieuws-concept neer te zetten. NRC was toentertijd al onderdeel van een investeerder, nrc-next was een zakelijk experiment.Deze reclame, rijk aan informatie, laat perfect zien in welke loop we ons bevinden, in de loop van ideologie. Ideologie is kort gezegd het proces waarmee je het eigen wereldbeeld kloppend maakt, een wereldbeeld zonder tegenstrijdigheden. Je begrijp dan ook: hoe goed je je best ook doet, er is vervolgens niet aan te ontsnappen. De krant van Wijnberg is pure ideologie, en heeft alleen hierbinnen betekenis.De vorm van deze reclame - geel - valt samen met haar inhoud, of beter gezegd, deze reclame laat zien dat die twee niet van elkaar zijn te scheiden. Wat Rob Wijnberg niet wil weten is dat er een wereld buiten deze reclame mogelijk is, geeL Leeg, waarin wat hij schrijft kan worden ontmaskerd.Alleen door alles wat geel is te willen vertegenwoordigen, niet als reclame, niet als verzameling maar als kunst, kan geel een positie innemen buiten iedere ideologie. In onderstaande plaat laten we zien hoe deze gele wereld, rechts op de plaat, kan ontstaan.
16.
geeL Leeg kwam in een inhoudelijke versnelling toen we vanaf 2012 geel als politiek materiaal gingen definiëren. We probeerden geel de wereld van design en creatieve industrie in te smokkelen. Dit domein lijdt aan dezelfde kwaal waaraan nrc-next en andere concepten lijden. Deze sectoren hebben de kunst gekannibaliseerd en de symbolische waarde ervan overgeheveld naar het armoedige het domein van waren en waarden, van de economie. Door geeL Leeg daar naar binnen te smokkelen probeerden we deze roof / operatie ongedaan te maken.
17.
De kleur Y = 100 werkt direct in op de menselijke geest en appelleert aan het verlangen (desire). Maar over wat dit verlangen is bestaan meerdere opvattingen. Lost het verlangen nu een tekort in, een leegte, streeft verlangen naar bevrediging? zoals Freud beweert, of is het verlangen a la Jacques Lacan, een tekort dat altijd opnieuw een ander tekort produceert? Als een continue verlangen, omdat het de mens aan ‘zijn’ ontbreekt. Of is het verlangen, zoals Franco Berardi over het werk van Deleuze en Guattari schrijft, de productieve kracht van het onderbewuste? Wat is er in de kleur geel Y = 100, wat wekt ze op, dat het zo sterk is appelleert aan verlangen, behoefte, tekort en leegte, en dus ook aan openheid, nieuwheid en de lege tijd van de toekomst?
18.
geeL Leeg is een psycho-politiek project. In de afgelopen 15 jaar hebben zoveel politieke en activistische bewegingen zich via Y = 100 onderscheiden en verbonden. Maar geel is een leeg teken. In de semiotiek wordt zo'n leeg teken een 'empty signifier' genoemd. Dit teken kan telkens door een nieuwe betekenis worden bezet en toegeëigend.De bewegingen die geel aannemen betreffen veelal verzetsbewegingen en die hebben een tijdelijk karakter. En zijn nauwelijks politieke bewegingen (behalve de Duitse liberale FDP) die het aandurven zich permanent met geel te verbinden. geeL Leeg voert de gele bewegingen aan, en door zelf geen doelstelling te definiëren kan zij op een meta-politiek niveau actief zijn.
19.
Y=100 is favoriet bij culturele organisaties. Ze kan met weinig middelen opvallen. De flirt met geel door organisaties vereist wel stuurmanskunst. De leegte van Y=100 komt onvermijdelijk mee met de aandacht die het trekt. Daar zijn alleen sterke identiteiten tegen bestand en anderen verschrompelen en worden de gele abyss ingezogen.
20.
Rood is de kleur van de liefde, groen van de natuur en blauw is de kleur van de lucht én het water. Geel is de kleur van de zon, de zon die zelf geen domein bezet houdt maar de bron vormt van het leven.
21 A.
Geel is veel. Veel is het antwoord op de strijd tussen het specifieke en het algemene. Nadruk op het al te specifieke, vaak uitgedrukt in het enkele unieke, is in competitie met het algemene, dat boven de categorieën uitsteekt. Veel wijst naar het algemene en draagt de kleur van het heel specifieke.
21 B.
Geel is veel, in haar totale monotonie, in deze zelfgeschapen en gehomogeniseerde fake-wereld onthult geeL Leeg het ware veelvoud, de multipliciteit, de manifold. Het veelvoud kan zich niet meer manifesteren, is afwezig, is uitgevouwen in de monotonie van het exotische, van het veelkleurige en veelvormige en van de alles openbarende volte van het kapitalisme. GeeL kan daarom niet Leeg genoeg worden, om ruimte en tijd aan het veelvoud te bieden en te scheppen. GeeL Leeg is het ultieme verzet, een non-verzet, het spiegelbeeld en de inversie van het kapitalisme. Binnenstebuiten gekeerde singulariteit, complete divergentie van het nieuwe.
22.
geeL Leeg is een project dat zich niet activistisch tegen de dominante ideologie opstelt, maar zich er via de kleur geel door wil laten verzwelgen. In plaats van zichtbaar verzet zoekt het naar de zwakste plek - geel is een deur - en vermomt zich als geel. Die zwakke plek vormt een Möbius band waarmee binnen en buiten tegelijk mogelijk worden. Geel bouwt zo een vorm van immuniteit op.
23.
Het minimale in het project geeL Leeg, enkel de kleurwaarde Y = 100, is verbonden met het meest megalomane. Met één enkele kleur en een proces daaromheen de wereld vernieuwen.
24.
Het heelal en alles wat daarin voorkomt wordt beheerst door de tweede wet van de thermodynamica. In essentie stelt deze wet dat in een gesloten systeem de totale entropie (een maat voor de wanorde of chaos) met de tijd toeneemt of op zijn minst gelijk blijft. Het einde van het heelal zal niet daarom niet met een zucht maar met helemaal niets eindigen en zal uiteindelijk een staat van maximale wanorde bereiken.De kleur geel in geeL Leeg vertegenwoordigt niet de tweede wet van de thermodynamica maar is een uitdrukking van de eerste wet van de chromodynamica, van de kleurdynamica. Die wet zegt dat uiteindelijk alles geel wordt. Maar dit geel is niet homogeen; het bestaat uit twee chromatische affecten die in kleur niet van elkaar zijn te onderscheiden. Het ene is de activatiekleur van het kapitalisme, het teken van het lijf- en geestelijk eigendom dat door het kapitaal aan de mens is opgelegd. Het andere is de kleur geel als de kleur van de zon en het leven, van het verzet tegen homogenisering, tegengesteld aan het verlies van variatie dat benodigd is voor toekomstige diversiteit en rijkdom. Dit geel is ook de kleur van solidariteit met de slachtoffers van dit systeem. geeL Leeg ondersteunt dit hetzelfde in maximaal verschil, deze lus, door deze te onderzoeken en te vernieuwen.
The Johannes Collaboration: Painting Yellow
The first and second day working on 'Painting Yellow' by Felix Johannes and Johannes. The painters use minimal variations of acrylic yellow paint. The painting and the video are part of www.geelleeg.nl (Dutch) and www.yellowvoid.org (English website).
Een deel van geeL Leeg is publiek zichtbaar op KNSM-laan 708 in Amsterdam en via link een selectie van de de gele kosmologie (Legacy).geeL Leeg maakt als vrijheidspraktijk onderdeel uit van Technotlogy.com waarin ook andere vrijheidspraktijken van Bongers / Boolean Works zijn ondergebracht.
